El diseño se encuentra hasta en la parte más ínfima de la vida
del ser humano. ¿Qué sería de la vida cotidiana sin un diseño
apropiado para cada una de las cosas y objetos? Un caos....
Damiano Franco
Remontándonos á historia, o deseño como tal parece comezar a debuxarse co cambio social que se produciu nos países industrializados entre finais do século XIX e finais do XX, desde ese momento xa non só polo que a creación e a arte refírese senón máis ben ao que á economía incumbe, o deseño comezou a formar parte dun movemento que trataba de reivindicar dalgún xeito o artesán fronte ao industrial. Se na artesanía ata entón o individuo cobrara importancia como creador/ra moitos temían que no industrial este queda relegado a un segundo plano.
Por iso tomaron cartas no asunto e puxeron en marcha unha serie de escolas que puxesen remedio a todo iso tratando de pór a creatividade fronte á industria pero, ¿que papel lle tocou á muller neste campo creativo do momento? Pois se antes do século XX a muller dedicouse artisticamente á pintura e á escritura, no século XX comezaron a aparecer mulleres como Eileen Gray, Charlotte Perriand, Ray Eames ou Marianne Braud que trataban de facerse un oco no mundo do deseño que ata aquel momento parecía reservado para o sector masculino.
A cousa non foi fácil, tanto é así que ata Walter Gropius, director da Bauhaus, a escola alemana de deseño, arte e arquitectura que sentou as bases normativas e patróns do que hoxe coñecemos como deseño industrial e gráfico, chegou a estar preocupado porque cría que o exceso de alumnas restaban profesionalidade á institución, que acabou relegando a estas aos talleres de deseño e arquitectura.
Todo iso resulta un gran paradoxo sobre todo se temos en conta que moitas das pezas que deron e dan aínda hoxe en día notoriedade á Bauhaus foron deseñadas coa indispensable colaboración de moitas mulleres deseñadoras. Vexamos algúns exemplos...
A cadeira africana da Bauhaus pasou á historia como froito da creación de Marcel Breuer, cando en realidade é unha obra feita en equipo non só por el senón, tamén pola a única profesora titular da Bauhaus, cuxo taller por ir máis lonxe era o único que reportaba ingresos á escola. Algo similar sucedeu coa renomeada "Chaise longue" de ¿Le Corbusier?, cuxa orixe está nas investigacións e o traballo no estudo de Charlotte Perriand, unha nova deseñadora de 25 anos á que el mesmo dedicou esta perla para rexeitar o ofrecemento de colaboración que lle fixo: Desgraciadamente, neste taller non bordamos coxíns".
Á interminable lista de mulleres desaparecidas tras a sombra daqueles homes que ¿compartían? traballos con elas poderiamos engadir unha infinidade delas como na segunda metade do século XX poderían ser Anna Castelli Ferrieri, Afra Scarpa ou Gae Aulenti.
As mulleres no deseño industrial hoxe
Pero, afortunadamente as cousas foron cambiando, así o deseño industrial, esa disciplina coa dobre dimensión creativa e humana para o desenvolvemento de produtos masivos deu tamén voz e voto a mulleres que apostaron por combinar a arte e o uso para diversos produtos que xa forman hoxe parte das nosas casas ou lugares de traballo.
Algunhas destas mulleres foron reunidas na exposición ¡Mulleres ao proxecto! que o Goberno de Canarias puxo en marcha no Centro de Arte La Regenta. Tal e como afirma Marcelo Leslabay, comisario da exposición: "como no resto de profesións, tamén no deseño a incorporación da muller deuse de forma tardía e só con máis intensidade nas dúas últimas décadas. A súa foi unha carreira chea de obstáculos, prexuízos sociais e desconfianzas profesionais, que superaron con éxito e que ademais compatibilizaron -en moitos casos- coa maternidade. Con este panorama tan competitivo, as que destacaron fixérono, basicamente, por unha razón: a súa profesionalidade. E baixo ese criterio seleccionámolas".
Forman parte da exposición as obras de nove deseñadoras cuxas obras están no campo do deseño de mobles, iluminación accesorios e téxtiles, Leslabay preséntanolas:
Gemma Bernal, pioneira neste país, con produtos emblemáticos do deseño español e con proxectos en practicamente todas as áreas industriais.
Nancy Robbins, especializada en deseño de mobiliario e interiorismo e, actualmente, asesora de empresas para mercados internacionais.
Margarita Viarnés, que desde o seu estudo-showroom compaxina o deseño de mobiliario, iluminación e interiorismo coa produción e comercialización dos seus propios deseños.
Eva Prego, co seu estudo Stone Design que dirixe con Cutu Mazuelos en Madrid.
Ana Mir, desde unha posición máis transgresora e conceptual, deseña alfombras, mobiliario, iluminación e accesorios.
Marre Moerel, que desde Madrid proxecta para empresas europeas de mobiliario e iluminación e, en paralelo, produce os seus propios deseños en cerámica.
Lola Castelló, que fundou Punt Mobles xunto a Vicent Martínez en 1980, marcando desde entón as pautas do mobiliario e as instalacións.
Nani Marquina, que está á fronte, desde 1987, da empresa homónima, un emblema no deseño de alfombras; e en iluminación.
Mariví Calvo, fundadora de Luzifer -facer luz en valenciano- con Sandro Tothill en 1995.
Froito pois da imaxinación, do deseño, da sensibilidade artística podemos gozar da obra de todas elas, non só nunha sala de exposicións como a de ¡Mulleres ao proxecto! senón tamén no noso día a día demostrando, en contra do que durante algún tempo tratouse de ocultar, que a muller é un ser nacido integramente para crear e para dar vida a todo canto desexe.
Cristina Corral Soilán
Visita a web da exposición:
http://www.culturacanaria.com/arte/laregenta/expoactual.html#1
No hay comentarios:
Publicar un comentario